Gepubliceerd op 21 februari 2023
Auteur: Stefanie Bronswijk
Digital Content Specialist bij Crossphase
Of het nu gaat om een wasmiddelreclame, een campagne tegen vlees eten of een politieke speech. De hele dag door kom je teksten tegen die als doel hebben jou van iets te overtuigen. Dat je juist dát merk wasmiddel moet kopen. Dat je moet stoppen met vlees eten. Of dat je moet stemmen op een politieke partij. Wat maakt deze teksten zo overtuigend? Ik laat je zien hoe je een overtuigend verhaal schrijft voor jouw organisatie, met theorieën die de oude Romeinen al gebruikten.
Sterke basis
Je wilt je lezer overtuigen. Maar van wat precies? Bepaal, voordat je begint met schrijven, de inhoud van je tekst. Wat is je standpunt? En wat zijn je argumenten? Het helpt om deze alvast op papier te zetten. Dat hoeft nog niet in een mooie of overtuigende tekst. Door je standpunt en argumenten op te schrijven, weet je zeker dat je de basis duidelijk hebt. Daarnaast biedt het een fijne houvast tijdens het schrijven.
Juiste volgorde
Top, je hebt nu een goed beeld van je standpunt en argumenten. Tijd om ze in een tekst te gieten. In welke volgorde presenteer je je argumenten en standpunt? Een populaire strategie is de ‘nestoriaanse’ opstelling van argumenten. Hierbij begin en eindig je met een inhoudelijk sterk argument. De zwakkere argumenten zet je daar tussenin. Is jouw wasmiddel spotgoedkoop en een kei in vlekken verwijderen, maar niet erg gebruiksvriendelijk? Vertel dan eerst over de prijs, vervolgens over de gebruiksvriendelijkheid en eindig met je vlek-verwijder-argument. Op deze manier breek je met je eerste argument de eventuele weerstand bij de lezer en zorg je ervoor dat het laatste argument het beste blijft hangen.
Aantrekkelijke stijl
Als je het skelet van je overtuigende tekst hebt staan, kun je verder met de stijl. Als tekstschrijver kun je hier je creativiteit kwijt. Nu ga je namelijk aan de slag met woordkeuzes, beeldspraak, en stijlfiguren. Noem je een proces ‘traag’ of kies je voor het woord ‘relaxed’? En vertel je je lezer dat er een kans van 25% is dat alles goed gaat, of alleen dat de kans 75% is dat het slecht afloopt?
Zorg dat je in ieder geval vasthoudt aan de vier stijldeugden volgens Romeinse filosofen Cicero en Quintilianus: correctheid, duidelijkheid, passendheid en aantrekkelijkheid.
(Taalkundige) correctheid
Of je je tekst nu sober en simpel wilt houden of juist wilt opleuken met stilistische versiering. Je doet er in elk geval goed aan om je tekst taalkundig correct te maken. Want: hoe overtuigend is een tekst nog als deze vol staat met taalfouten? Voor een overtuigende tekst is het eigenlijk zelfs een vereiste dat deze ook correct is.
Passendheid
De vierde stijldeugd, passendheid, plaatst je tekst in context. Passen de woorden in de zin? En passen de zinnen in de alinea? Of staan er nog informele woorden in een verder zakelijke tekst? Naast de tekst-interne passendheid, let je ook op de tekst-externe passendheid. Met andere woorden: is je tekst gepast in de situatie? In een reclame op Instagram kun je informeler zijn dan in een politiek debat. En in een tekst voor basisschoolleerlingen kies je misschien voor andere woorden dan wanneer je tegen je baas praat.
Duidelijkheid
Schrijf een duidelijke tekst. Als niemand je sterke (of zwakke) argumenten begrijpt, zul je er ook niemand mee overtuigen. Let er bijvoorbeeld op dat je woorden niet te moeilijk zijn, en je zinnen niet te lang. (Tip: je kunt zorgen dat 80% van de Nederlandse bevolking je tekst begrijpt door te schrijven op B1-niveau!)
Aantrekkelijkheid
Een leuke tekst is vaak overtuigender dan een saaie tekst. Een aantrekkelijke tekst trekt de aandacht én houdt deze vast. Daarom doe je er goed aan om in je overtuigende tekst aandacht te besteden aan het opleuken van je tekst. Zeg bijvoorbeeld ‘Nederland is ziek’ in plaats van ‘Er zijn veel mensen die zich ziek hebben gemeld afgelopen jaar’. Of voeg een (persoonlijke) anekdote toe aan je verhaal. Ook kun je spelen met rijm of alliteratie.
Krachtige presentatie
Zo. Je hebt nu een tekst die staat als een huis. Je standpunt wordt goed beargumenteerd, in een logische volgorde aan de lezer voorgelegd, en ook nog eens in een stijlvol jasje. Dan is het nu tijd om de tekst aan je lezer aan te bieden. Maar denk, voordat je dat doet, na over de manier waarop je de tekst wilt presenteren. Draag je je tekst voor aan een publiek in een aula? Of komt je lezer de tekst tegen op een mobiele website?
Er zijn teksten waarbij je niet veel kunt veranderen aan de vorm. Denk hierbij aan beleidsrapporten of columns in de krant. Hier kun je misschien alleen spelen met het lettertype. Andere teksten geven meer vrijheid. Is jouw overtuigende tekst een pagina op je bedrijfswebsite? Dan kun je misschien wel zelf bepalen welke tekst er verschijnt bij het scrollen, welke afbeeldingen de tekst begeleiden en hoe groot deze tekst en afbeeldingen in het scherm te zien zijn. Dit kan allemaal bijdragen aan de overtuigingskracht van je tekst. Zorg er dus voor dat je hier goed over nadenkt.
Kortom, er zijn een hoop dingen om aan te denken als je je lezer wilt overtuigen. Begin je al duizelig te worden van alle woordkeuzes, stijldeugden en Romeinse filosofen? Onze contentspecialisten weten alles van copywriting en helpen je graag bij het schrijven of redigeren van je tekst.
